Khứu giác là hệ thống cảnh báo nguy hiểm nhanh nhất của chúng ta

15/10
Lưu Nguyễn
Khám phá khoa học
0
618

Các nhà nghiên cứu tại Viện Karolinska ở Thụy Điển cho rằng những mùi liên quan đến cảm giác khó chịu được xử lý nhanh hơn những mùi tạo cảm giác dễ chịu và kích hoạt phản ứng tránh xa.

Khả năng phát hiện và phản ứng với mùi của một mối đe dọa tiềm tàng là điều kiện tiên quyết để con người và các loài động vật có vú khác có thể tồn tại. Mới đây, các nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu những gì xảy ra trong não khi hệ thống thần kinh trung ương khi đánh giá một mùi đại diện cho sự nguy hiểm. Nghiên cứu chỉ ra rằng mùi tạo cảm giác khó chịu và bất an được xử lý nhanh hơn mùi tích cực và kích hoạt phản ứng tránh né.

Một trong những khả năng sinh tồn

Cơ quan khứu giác chiếm khoảng 5% bộ não con người và cho phép chúng ta phân biệt giữa vài triệu mùi khác nhau. Một phần lớn các mùi này có liên quan đến mối đe dọa đối với sức khỏe và sự tồn tại của chúng ta, chẳng hạn như mùi của hóa chất và thực phẩm ôi thiu. Tín hiệu khứu giác đến não trong vòng 100 đến 150 mili giây sau khi được hít vào bằng mũi.

Sự tồn tại của tất cả các sinh vật đều phụ thuộc vào khả năng tránh xa nguy hiểm và tìm kiếm điều kiện sống. Ở người, khứu giác dường như đặc biệt quan trọng để phát hiện và phản ứng với các kích thích có thể gây hại.

Cơ chế thần kinh nào có liên quan đến việc chuyển đổi mùi khó chịu thành phản ứng trốn tránh ở người là một câu hỏi chưa có lời giải đáp. Một lý do cho điều này là thiếu các phương pháp đo tín hiệu không tác động từ khứu giác, phần đầu tiên của não bộ với các kết nối trực tiếp đến các phần trung tâm quan trọng của hệ thần kinh. Do đó, sinh vật sống phát hiện và ghi nhớ các tình huống mang tính chất đe dọa và nguy hiểm.

Đo tín hiệu từ khứu giác

Các nhà nghiên cứu hiện đã phát triển một phương pháp lần đầu tiên có thể đo tín hiệu từ khứu giác của con người, nơi xử lý mùi và từ đó có thể truyền tín hiệu đến các bộ phận của não, kiểm soát hành vi di chuyển ra xa các vật thể mà con người cho là nguy hiểm.

Kết quả dựa trên ba thí nghiệm, trong đó những người tham gia được yêu cầu đánh giá trải nghiệm của họ với sáu mùi khác nhau, một số tích cực, một số tiêu cực, trong khi đo hoạt động điện sinh lý của khứu giác khi phản ứng với từng mùi.

Họ thấy rằng các phản ứng đặc biệt và nhanh chóng với các mùi tiêu cực và gửi tín hiệu trực tiếp đến vỏ não vận động trong khoảng 300 ms. Tín hiệu khiến người đó vô thức ngả người về phía sau và tránh xa nguồn phát ra mùi.

Bộ phận phân tích mùi trong mô hình não người

Các kết quả cho thấy khứu giác của chúng ta rất quan trọng đối với khả năng phát hiện ra các mối nguy hiểm trong vùng lân cận của chúng ta và phần lớn khả năng này là vô thức hơn là phản ứng của chúng ta đối với nguy hiểm qua các giác quan của thị giác và thính giác.