Cháy rừng ngày càng liên quan đến biến đổi khí hậu do con người gây ra

13/11
Lưu Nguyễn
Môi trường
0
619

Biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính khiến diện tích đất bị phá hủy bởi các trận cháy rừng lớn ngày càng tăng ở miền Tây nước Mỹ. Và các nhà nghiên cứu cho biết xu hướng này có thể sẽ xấu đi trong những năm tới.

Rong Fu, giáo sư khoa học khí quyển và đại dương của UCLA, đồng thời là tác giả của nghiên cứu, cho biết xu hướng này có thể sẽ xấu đi trong những năm tới. Ông cho biết: "Tôi e rằng những mùa cháy kỷ lục trong những năm gần đây chỉ là khởi đầu cho những gì sẽ đến, do biến đổi khí hậu, và xã hội của chúng ta không chuẩn bị cho sự gia tăng nhanh chóng của thời tiết góp phần gây ra cháy rừng ở miền Tây nước Mỹ."

Những con số đáng báo động

Dữ liệu của Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ cho thấy sự gia tăng đáng kể về sự tàn phá do cháy rừng gây ra. Trong 17 năm từ 1984 đến 2000, diện tích bị đốt cháy trung bình ở 11 bang miền Tây là 1,69 triệu mẫu Anh mỗi năm. Trong 17 năm tiếp theo, đến năm 2018, diện tích bị đốt cháy trung bình là khoảng 3,35 triệu mẫu Anh mỗi năm. Và vào năm 2020, theo báo cáo của Trung tâm Điều phối Liên ngành Quốc gia, diện tích đất bị cháy rừng ở miền Tây lên tới 8,8 triệu mẫu Anh - một diện tích lớn hơn cả bang Maryland.

Nhưng các yếu tố gây ra sự gia tăng lớn đó là chủ đề của cuộc tranh luận: Bao nhiêu phần trăm xu hướng là do biến đổi khí hậu do con người gây ra và bao nhiêu có thể được giải thích bằng cách thay đổi mô hình thời tiết, biến đổi khí hậu tự nhiên, quản lý rừng, tuyết tan sớm hơn vào mùa xuân và giảm mưa mùa hè?

Đối với nghiên cứu, được công bố trong ấn bản ngày 9 tháng 11 của tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences, các nhà nghiên cứu đã áp dụng trí tuệ nhân tạo vào dữ liệu khí hậu và hỏa hoạn để ước tính vai trò của biến đổi khí hậu và các yếu tố khác trong việc xác định khí hậu quan trọng. biến liên quan đến rủi ro cháy rừng: thâm hụt áp suất hơi.

Khi thâm hụt áp suất hơi, không khí sẽ lấy hơi nước từ thực vật

Mức thâm hụt áp suất hơi đo lượng ẩm mà không khí có thể giữ khi bão hòa trừ đi lượng ẩm trong không khí. Khi thâm hụt áp suất hơi, hay VPD, cao hơn, không khí có thể hút nhiều hơi ẩm hơn từ đất và thực vật. Các khu vực cháy rừng lớn, đặc biệt là những khu vực không nằm gần khu vực đô thị, có xu hướng thâm hụt áp suất hơi cao, điều kiện liên quan đến không khí khô, ấm.

Nghiên cứu cho thấy 68% sự gia tăng thâm hụt áp suất hơi trên khắp miền Tây Hoa Kỳ từ năm 1979 đến năm 2020 có thể là do sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra. Các tác giả kết luận, 32% thay đổi còn lại có thể là do những thay đổi xảy ra tự nhiên trong các kiểu thời tiết.

Nguyên nhân xuất phát từ con người

Phát hiện cho thấy sự thay đổi khí hậu do con người gây ra là nguyên nhân chính khiến thời tiết cháy ngày càng gia tăng ở miền Tây Hoa Kỳ.

Fu, giám đốc Viện Liên hợp Khoa học và Kỹ thuật Hệ thống Trái đất Khu vực của UCLA, phối hợp với Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, cho biết: “Và ước tính của chúng tôi về ảnh hưởng do con người gây ra đối với sự gia tăng rủi ro thời tiết hỏa hoạn như vậy là còn khá khiêm tốn và dè dặt.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích cái gọi là trận cháy rừng August Complex năm 2020, thiêu rụi hơn một triệu mẫu Anh ở Bắc California. Họ kết luận rằng sự ấm lên do con người gây ra có khả năng giải thích 50% lượng VPD cao chưa từng có trong khu vực trong tháng bắt đầu xảy ra hỏa hoạn.

Fu cho biết cô hy vọng cháy rừng sẽ tiếp tục trở nên dữ dội hơn và thường xuyên hơn ở các bang phía tây nói chung, mặc dù điều kiện ẩm ướt hơn và mát mẻ hơn có thể mang lại thời gian nghỉ ngơi ngắn ngủi. Và những khu vực nơi có rất nhiều loài thực vật đã bị mất vì hỏa hoạn, hạn hán, sóng nhiệt và việc xây dựng đường xá có thể sẽ không chứng kiến sự gia tăng các vụ cháy rừng mặc dù sự gia tăng thâm hụt áp suất hơi.

Fu nói: “Các kết quả của chúng tôi cho thấy miền Tây Hoa Kỳ dường như đã vượt qua ngưỡng tới hạn - rằng sự ấm lên do con người gây ra hiện nay là nguyên nhân gây ra sự gia tăng thâm hụt áp suất hơi hơn là các biến đổi tự nhiên trong hoàn lưu khí quyển. Phân tích cho thấy sự thay đổi này đã xảy ra từ đầu thế kỷ 21, sớm hơn nhiều so với dự đoán của chúng tôi".

Nghiên cứu được tài trợ bởi Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia và Đại học California.